Η έννοια των superfoods (υπερτροφών) μπήκε τα τελευταία χρόνια για τα καλά στη ζωή μας. Ας μην γελιόμαστε, ζούμε σε μια εποχή που με την άνεσή της μπορεί να δικαιολογήσει όλους τους παροξυσμούς αισιοδοξίας και όλους τους παραλογισμούς απελπισίας. Το μέτριο δεν «πουλάει». Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες του άκρατου ανταγωνιστικού μιντιακού συστήματος όπου η πιο δημοφιλής είδηση είναι η πιο ακραία είδηση. Το «Η σταφίδα είναι μία ωφέλιμη τροφή» δεν προσελκύει το ενδιαφέρον τόσο,  όσο «Η σταφίδα είναι superfood» και ας έχουν αυτές οι φράσεις το ίδιο νόημα.. Βέβαια, αν αυτός είναι λόγος να αρχίσουμε να καταναλώνουμε σταφίδες στην καθημερινότητά μας, εμείς οι διαιτολόγοι … πάμε πάσο.

Κινόα, λαχανίδα, μούρα, μαύρο ρύζι, τσουκνίδα, σύκο, φαγόπυρο, φύκια, κανέλλα, σκόρδο και πολλά άλλα συνθέτουν την εικόνα των σύγχρονων «υπερτροφών». Θα ήθελα πολύ να έβλεπα την έκφραση του παντοπώλη όταν άρχισε να βομβαρδίζεται με παραγγελίες για φαγόπυρο, ζέα ή κεχρί και ακόμα περισσότερο, την αντίδρασή του όταν αρχίζουν να τον ρωτούν για το πότε θα φέρει γάλα κατσαρίδας, που είναι η «υπερτροφή» του μέλλοντος. Τα superfoods έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Πρόκειται για τρόφιμα που μας δίνουν πολύτιμες βιταμίνες, αντιοξειδωτικά συστατικά και προάγουν την υγεία μας. Όμως γιατί το μήλο, το αγγουράκι, η ντομάτα, η  βρώμη και πολλά άλλα, δεν είναι; Μήπως στερούνται σε κάτι από τα προαναφερθέντα θρεπτικά συστατικά;  Ή μήπως δεν είναι το ίδιο  ωφέλιμα για την υγεία μας;

Ας το ξαναπώ : αν αυτός είναι ένας λόγος για να αρχίσουμε να τρώμε τσουκνιδόπιτες, κρεμμυδόσουπες ή λιναρόσπορους, τότε ναι, ας αφήσουμε το marketing να κάνει τη δουλειά του. Παρόλα αυτά, μήπως,  μαζί με αυτή τη θετική διάσταση έρχονται και μερικές παγίδες;

  1. Μην παρασύρεστε από την ύπαρξη superfoods σε ένα γεύμα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και υγιεινό ή ολιγοθερμιδικό. Βλέπετε το μενού ενός εστιατορίου και το μάτι σας πέφτει στη σαλάτα με κινόα, ηλιόσπορους και cranberries. Ενθουσιάζεστε καθώς θα είναι το δώρο υγείας που θα κάνετε στον εαυτό σας για την ημέρα. Όμως, μια προσεκτικότερη ματιά θα σας απογοητεύσει, γιατί η σαλάτα επίσης περιέχει μαγιονέζα, μπέικον, κρουτόν και brie. Μάλιστα, η ενεργειακή  της αξία θα μπορούσε να ξεπερνά τις 1000 θερμίδες. Είναι το ίδιο, όπως για παράδειγμα όταν τρώτε ένα κομμάτι τούρτα που στην κορυφή του έχει μία φράουλα. Δεν σημαίνει ότι καλύψατε τις ημερήσιες ανάγκες πρόσληψης  φρούτων, πολύ δε, περισσότερο ότι ακολουθείτε μια υγιεινή φρουτοφαγική δίαιτα.
  2. Μην αντισταθμίζετε μία κακή συμπεριφορά με την πρόσληψη superfoods. Για παράδειγμα, δεν θα κάνετε το συνηθισμένο απογευματινό σας περίπατο και αντί αυτού θα φάτε μια χούφτα blueberries. Ούτε θα φάτε δυο κομμάτια πίτσα, μία πάστα και ως επιδόρπιο θα προτιμήσετε ένα ρόδι, με την ψευδαίσθηση ότι τα αντιοξειδωτικά του θα είναι το «αντίβαρο» για το αλάτι και τα κορεσμένα λιπαρά που προσλάβατε. Είναι σαν αυτούς που λένε, κάνω τζόκινγκ μια ώρα κάθε μέρα για να μπορώ να καπνίζω ένα πακέτο τσιγάρα μου χωρίς τύψεις.
  3. Προσοχή στις τιμές. Όλος αυτός ο θόρυβος γύρω από τα superfoods έκανε πολλούς, αρκετά περισσότερο πλούσιους. Αν παρατηρήσετε ότι το εξωτικό superfood μάνγκο είναι πολύ ακριβότερο από το πορτοκάλι, προτιμήστε το δεύτερο .  Επίσης, αν ο προϋπολογισμός σας δεν καλύπτει  τα superfoods goji berries, μην κάνετε τη «θυσία» να ξοδέψετε χρήματα για κάτι καλό για την υγεία σας και  προτιμήστε σταφίδες ή ρόδι που είναι εξίσου υγιεινά. Ακόμα, αν βρίσκετε την τιμή για την κινόα ιδιαιτέρως τσιμπημένη στο supermarket,  επιλέξτε  πλιγούρι ή κους κους που θα βοηθήσουν περίπου το ίδιο στον οργανισμό σας και σίγουρα, δεν θα επιβαρύνουν τόσο την  τσέπη σας.Επομένως, είναι σημαντικό  να αποδώσουμε στην έννοια των superfoods την πραγματική τους διάσταση. Πρόκειται για τροφές με υψηλή θρεπτική αξία που συμβάλλουν αναμφισβήτητα στην καλή υγεία μας. Η ταμπέλα superfoodσυμβάλλει στην αυξημενη πιθανότητα πρόσληψης τους, ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα για την αγορά τους, ούτε φυσικά «άλλοθι» για να αντισταθμίσουμε κακές διατροφικές συμπεριφορές.Δρ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου,MSc, PhD

    Διαιτολόγος – Διατροφολόγος